Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2010

Το κίνημα μετά την κρίση και ο βαθύς ύπνος της αριστεράς....


Αν η 5η Μάη ήταν κομβικής σημασίας ημερομηνία για το κίνημα (ότι και αν εννοεί ο καθένας με αυτή την λέξη), άλλο τόσο κομβικής σημασίας έχω την αίσθηση πως ήταν και η 15η Δεκέμβρη. Έτυχε να βρίσκομαι εκτός Αθήνας και τις δυο αυτές ημερομηνίες και άρα να λείπω από αυτές τις δυο διαδηλώσεις, θυμάμαι ωστόσο την ψυχολογία μου «πιάνοντας» από μακριά το κλίμα που επικρατούσε. Πιστεύω πως δεν έχω ζήσει πιο άσχημη, κινηματική μέρα από την 5η Μάη. Αντίθετα, τα συναισθήματά μου ήταν ακριβώς αντίθετα όσον αφορά την 15η Δεκέμβρη. Νομίζω πως αν η 5η Μάη ήταν η μέρα που το κίνημα γονάτισε (ακόμα θυμάμαι τις αμήχανες, ολιγάριθμες διαδηλώσεις που ακολούθησαν), η 15η Δεκέμβρη ήταν η μέρα που σταθήκαμε πάλι στα πόδια μας οριστικά. Δεν είναι καιρός για πανηγυρισμούς ωστόσο. Η δύσκολη περίοδος που διανύουμε είναι απλά στην αρχή της. Και σε όλη αυτή την μεγάλη διαδρομή μέχρι το τέλος της, οι διακυμάνσεις που θα γνωρίσουμε θα είναι πολλές.

Αυτό το φαινόμενο που λέγεται οικονομική κρίση θα κρατήσει για αρκετά χρόνια δυστυχώς. Είναι αναπόφευκτο πως όλο αυτό το διάστημα η ανάγκη για αγώνες θα είναι μεγάλη και όσο περνάει ο καιρός, κατά την άποψή μου, όλο και περισσότεροι θα την αποκτούν. Μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση εξελίσσεται ένας μαραθώνιος και η διάρκειά του θα είναι γεμάτη με απογοητεύσεις (όπως η 5η Μάη) και με ψυχολογικές ανατάσεις (όπως η 15η Δεκέμβρη). Μάλλον θα πρέπει να είμαστε απόλυτα προετοιμασμένοι να ανταπεξερχόμαστε στις απογοητεύσεις και να διαχειριζόμαστε χωρίς έπαρση τις ανατάσεις. Το πραγματικό ζήτημα όμως είναι η απάντηση στο εξής ερώτημα: Τι ακριβώς θέλουμε να βρούμε στο τέλος αυτού του μαραθωνίου; Θα ήθελα πολύ η απάντηση να είναι πως αυτό που θα θέλαμε να βρούμε είναι η καταστροφή του κράτους και του κεφαλαίου, η κατάργηση του καπιταλισμού και η εγκαθίδρυση του ελευθεριακού κομμουνισμού (η αναρχία δηλαδή ντε). Αν απαντούσα κάτι τέτοιο όμως, μάλλον θα πετούσα στα σύννεφα.

Νομίζω πως αυτό που έχει να κερδίσει η κοινωνία από όλη αυτή την ιστορία, είναι πως στο τέλος αυτής της ειδικής περιόδου μπορεί να δημιουργηθεί ένα πολυμορφικό, εργατοκοινωνικό κίνημα με ξεκαθαρισμένη την αντικαπιταλιστική του διάθεση. Ένα κίνημα που θα αμφισβητεί και θα αντιστέκεται, που η εξουσία θα το βρίσκει πάντα μπροστά της. Ο (ρεαλιστικός) αυτός στόχος μπορεί να επιτευχθεί με διαρκή προπαγάνδα συνολικότερων προταγμάτων που θα μπορούν να δίνουν μια πιο επαναστατική προοπτική στους (αναγκαίους πάντα) αγώνες για πιο μερικά ζητήματα. Αν δεν γίνει αυτό, αυτή η σύγχρονη χούντα θα έχει την κατάληξη της παλιάς. Θα έρθει δηλαδή κάποια στιγμή η ώρα της «μεταπολίτευσης», σταδιακά η κοινωνία θα συντηρητικοποιηθεί ξανά και αναπόφευκτα θα οδηγηθεί πίσω στην απάθεια.

Η εξαετία της χούντας έχει πολλά περισσότερα κοινά με την τωρινή περίοδο από τα προφανή. Έχω την εντύπωση πως ένα από αυτά είναι η στάση της αριστεράς απέναντι στα γεγονότα. Την εξαετία της χούντας το κεντρικό πολιτικό πρόταγμα όλων των αγωνιστών ανεξάρτητα από την ιδεολογική τους ταυτότητα περιορίστηκε στο εξής απλό, λιτό και περιεκτικό σύνθημα: «Κάτω η χούντα». Ποτέ δεν μπήκαν πιο γενικά ζητήματα, ποτέ κανείς δεν μίλησε για την καταστροφή του καπιταλισμού, ποτέ κανείς δεν φώναξε ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΑ το προφανές ότι δηλαδή: «ρε παιδιά και να ρίξουμε την χούντα δεν θα έχουμε ξεμπερδέψει». Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί ένα αντιχουντικό κίνημα που έσβησε ολοκληρωτικά μερικά χρόνια αργότερα κάτω από την εξουσία του «σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ της αλλαγής». Υπάρχουν ελαφρυντικά βέβαια για εκείνη την κακή διαχείριση των πραγμάτων κατά την περίοδο της χούντας. Εκτός από το ΚΚΕ που σφύριζε αδιάφορα, η υπόλοιπη αριστερά ήταν ακόμα ανοργάνωτη και ανώριμη ενώ ο αναρχικός χώρος ήταν τόσο μικρός που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ανύπαρκτος. Ελαφρυντικά υπήρχαν τότε. Τώρα δεν υπάρχουν…

Αν υπάρχει ένα κομμάτι της αριστεράς που σήμερα θέτει συνολικότερα ζητήματα αυτό είναι το ξεπουλημένο και βολεμένο ΚΚΕ (που βέβαια τις κρίσιμες στιγμές θα σφυρίζει πάλι αδιάφορα-ήδη το κάνει άλλωστε) και αυτό είναι μεγάλη ντροπή για την λεγόμενη «ριζοσπαστική» αριστερά, η οποία άλλωστε είναι τόσο ριζοσπαστική που αναλώνεται απλά σε συνθήματα τύπου «έξω από την ΕΕ», «έξω το ΔΝΤ», «κάτω το μνημόνιο», «κρατικοποίηση των τραπεζών», ασκεί με άλλα λόγια αντιπολίτευση στην κυβερνητική πολιτική. Και όταν ασκείς απλά αντιπολίτευση σημαίνει πως είσαι κομμάτι αυτού στο οποίο αντιπολιτεύεσαι.

Θα μπορούσε άραγε η «επαναστατική» αριστερά να μιλάει επαναστατικά; Αμφιβάλω. Πως θα μπορούσε να το κάνει την στιγμή που έχει επιλέξει να κινείται ξεκάθαρα μέσα από τους θεσμούς του συστήματος; Πως θα μπορούσε να μιλάει στο σήμερα (και όχι όταν αποφασίσει η ίδια σαν τυπική πρωτοπορία, πως ο κόσμος είναι έτοιμος να το δεχθεί) για μια κοινωνία χωρίς αφεντικά και χωρίς αντιπροσώπους που παίζουν το παιχνίδι των αφεντικών, όταν και η ίδια παίρνει μέρος στις κοινοβουλευτικές εκλογές; Άραγε θα πρέπει να γίνει κάτι σαν το ΚΚΕ πρώτα, να βολευτεί δηλαδή για τα καλά μέσα στην Βουλή τόσο ώστε να μην μπορεί καμία κάλπη να την βγάλει εκτός, για να μπορεί να μιλήσει ξεκάθαρα; Μάλλον ναι…

Δυο χρόνια πριν, τέτοιο μήνα περίπου έγινε μια μεγάλη εξέγερση, η μεγαλύτερη που είχε γνωρίσει η Ελλάδα από το 1973 και μετά. Μέσα σε αυτό τον χαμό οι αριστερές οργανώσεις ήθελαν να «πέσει η κυβέρνηση των δολοφόνων» (λες και υπάρχει κυβέρνηση που ΔΕΝ είναι δολοφόνων) και να «διαλυθούν τα ΜΑΤ» (λες και όσο υπάρχει κράτος και εξουσία θα σταματήσει να υπάρχει και καταστολή ακόμα και αν διαλυθούν τα ΜΑΤ). Ο αναρχικός χώρος είπε απλά «Κάτω το κράτος». Δεν θέλω να ευλογώ τα γένια μου αλλά δυο χρόνια μετά, αν έχει μείνει κάτι από εκείνο τον Δεκέμβρη είναι κάποια άτομα που ενίσχυσαν με την παρουσία τους τον αναρχικό χώρο και συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται μέσα από αυτόν. Τον Δεκέμβρη κανείς μας δεν βγήκε στον δρόμο επειδή ξύπνησε ξαφνικά ένα πρωί και είπε: «Σήμερα είμαι αναρχικός, θα πάω να τα γαμήσω όλα». Η καταπίεση ήταν αυτή που έβγαλε τον κόσμο στον δρόμο τον Δεκέμβρη, όχι η ξαφνική ιδεολογικοποίηση. Αυτοί που έμειναν όμως εκεί και μετά τον Δεκέμβρη ήταν όσοι αντιλήφθηκαν την ουσία του αγώνα. Αυτοί που αντιλήφθηκαν πως αν δεν πέσει το κράτος ο αγώνας δεν θα έχει ποτέ αποτέλεσμα. Όσοι έμειναν στο ότι πρέπει να πέσει η κυβέρνηση των δολοφόνων ή στο ότι πρέπει να διαλυθούν τα ΜΑΤ γύρισαν σπίτι τους απογοητευμένοι γιατί «τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει». Από την σκοπιά τους, ίσως να είχαν και δίκιο. Αν δεν μιλήσουμε πραγματικά επαναστατικά και αν δεν απονομιμοποιήσουμε τους θεσμούς του υπάρχοντος συστήματος έμπρακτα (με την πολιτική μας και τις πράξεις μας δηλαδή, όχι με την προοπτική ότι καααααποτε θα το κάνουμε) τότε όντως, τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου