Παρασκευή 10 Σεπτεμβρίου 2010

11η Σεπτεμβρίου. Μια μεγάλη ιδεολογική νίκη του καπιταλισμού...


Έχει ήδη μπει η 11η Σεπτεμβρίου όταν ξεκινάω να γράφω αυτό το κείμενο. Εδώ και δυο-τρεις μήνες είχα στο μυαλό μου την 11η Σεπτεμβρίου σαν την ημερομηνία της ΔΕΘ. Και ήταν τόσο μεγάλη η επιθυμία μου να βρεθώ στην Θεσσαλονίκη για τις κινητοποιήσεις που είχα ξεχάσει πως η ημερομηνία αυτή συμπέφτει με την επετειο της επίθεσης στους δίδυμους πύργους. Δεδομένου πως δεν θα πάω στην ΔΕΘ λοιπόν το ρίχνω στο γράψιμο για να... ξεχαστώ. Και με αφορμή το συμπλήρωμα εννιά χρόνων από εκείνη την ιστορική (και τραγική) μέρα ας πούμε μερικά πραγματάκια...

Εννιά χρόνια μετά λοιπόν κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι ακριβώς έγινε τότε. Υπάρχει όμως η "επίσημη" και η "συνωμοσιολογική" ερμηνεία για το περιστατικό. Η "επίσημη" λέει πως το πέσιμο στους δίδυμους πύργους έγινε από τον Μπιν Λάντεν και την παρέα του. Η "συνωμοσιολογική" ότι το οργάνωσε η ίδια η κυβέρνηση των ΗΠΑ για δικά της συμφέροντα, ένα εκ των οποίων ήταν να "νομιμοποιήσει" στις συνειδήσεις του κόσμου τον πόλεμο της με το Ιράκ. Τεκμηριωμένη άποψη στην πραγματικότητα δεν μπορεί να έχει κανένας. Ο καθένας απλά διαλέγει την ερμηνεία που του αρέσει και την υιοθετεί. Το μόνο σίγουρο είναι ένα. Η "συνωμοσιολογική" ερμηνεία πουλάει πολύ περισσότερο.

Αν γίνει ένα πρόχειρο γκάλοπ, αν ρωτηθουν δέκα τυχαίοι άνθρωποι στον δρόμο ποια από τις δυο ερμηνείες διαλέγουν, οι εννιά θα απαντήσουν πως κατά την άποψή τους, η ίδια η κυβέρνηση των ΗΠΑ οργάνωσε την επίθεση στους πύργους. Στο μυαλό των περισσότερων είναι η πιο λογική ερμηνεία. Οι θεωρίες συνωμοσίας περί αυτού άλλωστε έχουν πρωοθηθεί τόσο πολύ που είναι λογικό να έχει επικρατήσει αυτή η άποψη. Στα δικά μου μάτια, αυτό είναι στην πραγματικότητα μια τεράστια, παγκόσμια, ιδεολογική νίκη του καπιταλισμού.

Ξεκαθαρίζω για ακόμα μία φορά πως έγω δεν παίρνω θέση για το ζήτημα γιατί θεωρώ πως τεκμηριωμένη άποψη δεν μπορεί να υπάρξει. Επίσης ξεκαθαρίζω πως κατά την άποψή μου, ανεξάρτητα από την προηγούμενη πρόταση, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ευνοήθηκε από την επίθεση στους δίδυμους πύργους όπως άλλωστε θα ευνοούταν και κάθε εξουσιαστικό σύστημα που με αφορμή ένα τέτοιο περιστατικό εντίνει τις εξουσιαστικές του λογικές. Απογοητεύομαι όμως όταν τόσος κόσμος θεωρεί παράλογο, ένα τέτοιο χτύπημα να είναι κομμάτι ενός αγώνα που δεν έχει γνώμωνα το κέρδος.

Δεν είμαι με την Αλ Κάιντα. Ο αγώνας της με αφήνει παγερά αδιάφορο γιατί δεν είναι ένας επαναστατικός αγώνας. Είναι θρησκευτικός άρα και βαθιά εξουσιαστικός. Δεν υπάρχει καμία προοπτική κοινωνικής απελευθέρωσης μέσα από την Αλ Κάιντα και ο αντιαμερικανισμός της δεν μου λέει τιποτα από μόνος του. Αντίστοιχα δεν υπάρχει τίποτα το επαναστατικό σε κτυπήματα όπως αυτό στους δίδυμους πύργους. Πρέπει να αναγνωρίσω όμως πως οργανώσεις όπως η Αλ Κάιντα έχουν κάποια ιδανικά. Μπορεί εγω όχι απλά να διαφωνώ με αυτα αλλά να τα εχθρεύομαι κι όλας αλλα παραδέχομαι την ύπαρξη τους. Και παραδέχομαι ότι ο αγώνας τους έχει να κάνει με τα "πιστεύω" τους και όχι με κάποιο είδος κέρδους.

Αυτό είναι που με τρελαίνει στο ότι τόσος κόσμος έχει δεχθεί με τόση μεγάλη ευκολία πως η κυβέρνηση των ΗΠΑ έστησε την επίθεση. Με τρελαίνει το ότι φαντάζει "λογικό" κάποιος να σκοτώνει τόσο κόσμο για το κέρδος αλλά "παράλογο" να το κάνει για τα ιδανικά του. Μπορεί να ακουγεται σαν "συνομωσιολογία της συνομωσιολογίας" αλλά νομίζω πως, ανεξαρτητα από το ποιος έκανε το χτύπημα, ο καπιταλισμός το χρησιμοποίησε προκειμένου να κάνει (ακόμα πιο) αποδεκτό το κυριότερο πρόταγμά του: "Για το προσωπικό κέρδος τα παντα επιτρέπονται, τα πάντα είναι λογικά".

Ο καπιταλισμός ψιθυρίζει στο αυτί του κόσμου: "ΣΕΝΑΡΙΟ 1: Το έκανε ο Μπους. ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Απόλυτα λογικό. Άλλωστε είχε κέρδος. ΣΕΝΑΡΙΟ 2: Το έκανε ο Μπιν Λάντεν. ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Για κανέναν λόγο; Υπάρχει περίπτωση κάποιος να σκοτώσει και να σκοτωθεί μόνο και μόνο για ένα ιδανικό; Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα".

Δεν ξερω αν όντως ο καπιταλισμός εκμεταλλεύτηκε το γεγονός για να κάνει πλήση εγκεφάλου. Μπορεί να είμαι και εγω ενας συνωμοσιολόγος. Μικρή σημασία έχει αυτό όμως καθώς το ότι η λογική της παραπάνω παραγράφου για τους πύργους εχει υιοθετηθεί από την συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνιας είναι γεγονός. Είτε ήταν σχεδιασμένο είτε όχι, η ουσία παραμένει. Η 11η Σεπτεμβρίου, σε βάθος χρόνου, έκανε τεράστιο καλό στον καπιταλισμό. Γιατί ήταν η αιτία να πετύχει μια μεγάλη ιδεολογική νίκη.